1100
1200
1300
1400
1500
1600
1700
1800
1900
Nu
In dit venster
Ook de Leerkamer heeft inmiddels een geschiedenis van 110 jaar lang. In 1912 verving het huidige gebouw de voormalige Leerkamer van 1891 tegen het koor van de kerk. Wat een prachtig verenigingsgebouw voor de vergaderingen, catechisaties en enkele verenigingen van de Hervormde Gemeente van IJsselmuiden – Grafhorst.
Een nieuwe Leerkamer in 1912
De Leerkamer is gebouwd op het moment dat ook de kerk is uitgebreid met de twee transepten. Dezelfde steen is gebruikt en ook de bouwstijl past goed bij de kerk. De naam Leerkamer refereert natuurlijk aan het belangrijkste doel van het gebouw, godsdienstonderwijs door middel van catechisaties, zondagschool en verenigingen. In deze beginjaren is er trouwens alleen maar sprake van een Knapenvereniging en een Meisjesvereniging (voor de jeugd van ongeveer 16 – 25 jaar). Verder worden er ledenvergaderingen gehouden van de kerk en de Hervormde Schoolvereniging.
Onder de Leerkamer is een flinke kelder waar de verwarmingsketels van de kerk staan opgesteld. Achter het gebouw is een schuur gebouwd met daarin ook de toegang tot de kelder. Hier werden vroeger de kolen via een stortgat in de kelder gestort en de koster was op zondagmorgen al heel vroeg bezig om de boel op te stoken.
Het gebouw is voorzien geweest van prachtige luiken, maar helaas zijn deze volgens de notulen van de kerkvoogdij (om onbekende redenen) in 1933 f 2,50 verkocht aan kerkvoogd K. Bos. Gelukkig zijn de luiken nog te zien op de foto van Harpe Sions, dat op de foto gaat voor de Leerkamer waar zij ook repeteren. In 1911 werd het koor opgericht en in 1998 door vergrijzing opgeheven.
Vergadering Kerkvoogden en Notabelen 21 maart 1935:
De laatste tijd komen telkens klachten binnen over de verregaande vernielzucht en baldadigheid van de leden van de Knapenvereniging, die elke zondagavond in de Leerkamer vergadert. Besloten wordt aan deze vereniging het gebruik van de Leerkamer te ontzeggen. Van dit besluit zal mededeling worden gedaan vanaf de kansel.
Volgende vergadering:
Schrijven van de heer H. Felix Jzn. leider van de Knapenvereniging, waarin deze in den brede uitspon over de handelwijze van Kerkvoogden en Notabelen. Tevens was een anoniem schrijven van enige gemeenteleden ingekomen, waarin eveneens het optreden van Kerkvoogden en Notabelen werd gelaakt. Besloten wordt aan den heer Felix mede te delen dat de Leerkamer weer voor de Knapenvereniging beschikbaar zal worden gesteld wanneer geschikte oudere mede-leiders zijn gevonden.
In 1938 heeft het bestuur van kinderkoor ‘De Kleine Harp’ tweemaal een verzoek. Ten eerste zou men graag de vaandel van het koor in de Leerkamer waar wordt gerepeteerd ophangen. Ten tweede wil men graag een piano aanschaffen voor de begeleiding. Beide verzoeken worden unaniem afgewezen, want men is bang dat de Leerkamer dan niet meer aan haar doel, het geven van godsdienstonderwijs, beantwoorden zal. Dit zegt toch wel iets over Hervormd IJsselmuiden van voor de oorlog.
Bewaarschool van de Hervormde Schoolvereniging
Vanaf november 1938 wordt de Leerkamer overdag gebruikt door de nieuwe Bewaarschool, opgericht door de Hervormde Schoolvereniging.
Uit het notulenboek van het College van Kerkvoogden en Notabelen:
27 september 1938 – Ds. de Looze roept de medewerking van Kerkvoogden en Notabelen in, wat betreft het plan, te komen tot oprichting van een Chr. Bewaarschool. ‘Aangezien er in de gemeente veel vraag naar zulk een inrichting voor voorbereidend onderwijs is, zou het bestuur gaarne daarmee willen aanvangen, doch, daar de zekerheid niet bestaat of zulk een Kleuterschool in de toekomst levensvatbaarheid zal hebben, wordt voorgesteld tijdelijk, bij wijze van proef, de Leerkamer daarvoor disponibel te stellen. Met op één na algemene stemmen aangenomen.’
Notulen Hervormde Schoolvereniging: ‘Door de Eere Voorzitter werd medegedeeld dat de Kerkvoogdij had toegestemd om de Herv. Leerkamer voorlopig te gebruiken als Bewaarschool. Besloten werd om met de School te beginnen op maandag 7 November. Een advertentie zou geplaatst worden waarin gevraagd werd 1e een onderwijzeres als Hoofd der Bewaarschool tegen een salaris van f 300,- per jaar, 2e een Helpster tegen een salaris van f 100,- per jaar. Tevens een oproeping tot aangifte van kinderen niet jonger dan 3 jaar. De contributie werd vastgesteld op 20 cent per leerling, voor ’t tweede kind uit hetzelfde gezin 10 cent. Voor menschen die wegens omstandigheden moeilijk dit bedrag kunnen betalen zal het Bestuur nader regelingen in treffen en reductie geven.’
Juffrouw Johanna ter Beeke zet bijna 60 jaar later allerlei herinneringen op papier. Als weduwe mevrouw ten Brugge – ter Beeke beschrijft zij voor haar nageslacht haar memoires. Uit dit geschrift citeren wij dankbaar én met toestemming:
‘In IJsselmuiden werd een kleuterschool opgericht bij de Chr. school. Hoofd van die school was Kees Ravenhorst, getrouwd met zus Jans van Rens. Gerard informeerde of het iets voor mij was. Een diploma daarvoor was toen niet nodig. We mochten komen praten. De bedoeling was, dat de kinderen werden bezig gehouden. Als de proef slaagde zou er een nieuwe school komen. Voorlopig was de locatie het lokaal bij de kerk. Daar waren tafels op schragen met lange voetenbanken voor de kinderen.
Ik werd benoemd en volgde een opleiding van een week bij een kleuterschool in Zwolle. De leidster hielp me ook om spelmateriaal enz. te bestellen. De methode Fröbel werd toen veel gebruikt. Ik ging een schriftelijke cursus daarin volgen. In november werd gestart. Ik kreeg een hulpje, Jannie. Ze functioneerde heel goed, kon prima met de kinderen overweg. De school groeide als kool en ik moest opname weigeren, omdat er geen plaats meer was.
Ik had er wel plezier in, dat het allemaal goed liep, maar er waren ook bezwaren. De voetenbankjes waren erg labiel en vielen dan met een harde klap om. De speelruimte op de tafels was voor de kinderen erg weinig. Bovendien was de zithouding van de kinderen slecht.
Sommige jaren loopt het aantal kinderen in de school op tot tegen de 60. Wat dat betreft zijn de juffen ‘heel wat mans’. In 1954 is de bouw van de nieuwe kleuterschool aan de Magnoliastraat klaar en verhuizen de kleuters daar heen. Toch is de Leerkamer in 1961 al weer door de school in gebruik genomen, vanwege ruimtegebrek. Dat duurt eerst tot 1962. Dan wordt de Leerkamer een jaar gebruikt door een klas van de Lagere School in verband met de verbouwingen daar. Na 1963 komt de kleuterschool nog enkele jaren terug…
Renovatie in 1961
Inmiddels is in 1958 het nieuwe Hervormd Centrum (‘De Zaaier’) geopend, zodat de druk van de ketel is. Althans, zo werd gedacht. Maar de gemeente én het kerkelijk leven groeit. Daarom valt te lezen in de notulen van de Kerkvoogdijvergadering op 15 maart 1960: ‘Het komt herhaaldelijk voor dat het verenigingsgebouw vol is en dat men moet vergaderen in de Leerkamer’. Deze is echter oud en ongezellig en niemand zit er graag. Voorstel is om onderzoek te doen naar mogelijkheden van verbouwing en splitsing. Enkele maanden later heeft Kerkvoogd Felix enkele ideeën en een schets. Besloten wordt het werk te gaan laten uitvoeren, al zal dit ongeveer f 11.000,- gaan kosten en is men ook al bezig met de voorbereidingen van de kerkbouw te Grafhorst. Architect Witteveen wordt ingeschakeld en hij gaat toch wel uit van f 15.000,-. Het plan wordt uitgesteld tot het volgende voorjaar, wanneer men iets meer inzicht in de financiële situatie van de gemeente heeft.
Op 1 maart 1961 is de aanbesteding en het werk wordt gegund aan de laagste inschrijvers. Het gaat trouwens nu al over de f 17.000,- heen, maar toch wordt doorgepakt. De Leerkamer wordt gesplitst in twee lokalen, links en rechts, met een hardboardvloer en nieuw meubilair.
Wanneer de verbouwing klaar is, wordt met de zangvereniging Harpe Sions afgesproken dat zij de linker helft mogen huren voor een bedrag van 300 gulden per jaar. Maar nadat wordt toegestaan dat ook de kleuterschool terug keert is er eigenlijk geen plaats voor de zang. Daarom zoeken zij elders onderdak en vertrekt Harpe Sions na 50 jaar Leerkamer. Voor de kleuterschool is vloerbedekking nodig, dus deze wordt nu gelegd. Een zaal kost overigens verder 10 gulden per avond en in de winter een rijksdaalder meer.
Nieuwe bestemmingen
Wanneer ‘De Zaaier’ in 1976 flink wordt uitgebreid en er inmiddels al ruim vijf jaar geen sprake meer is van schoolkinderen in de Leerkamer, wordt er nagedacht over alternatieve doelen. De Leerkamer wordt nu voor meerdere jaren verhuurd aan maatschap J.A. Leisink en D.J. van der Veen (fysiotherapie). Incidenteel is er ’s avonds een bijeenkomst omdat er moet worden uitgeweken naar ‘de overkant van de weg’.
In 1988 wordt er een Commissie Leerkamer opgestart om verbouwplannen uit te rollen. De huurder is er uit en het is een grote wens van de commissie Open Jeugdwerk om een eigen honk voor de oudere jeugd (16+) op zaterdagavond te creëren. In 1989 wordt De Leerkamer compleet gestript en helemaal verbouwd. Er komt zelfs een balkon in en een keuken. Het meeste werk wordt in eigen beheer en door vrijwilligers verzet. Met name vanuit de Kerkvoogdij (de heren Stoffer en van ’t Ende) is er veel hulp. Ook Herman ten Berge en Ab Stam én de jongeren zelf helpen mee.
Als het klaar is wordt gestart met het 16+ Jeugdwerk op de zaterdagavond in een soort van jongerenbar dat ‘Het Baken’ wordt genoemd. En dit bestaat nog steeds! Geleidelijk aan wordt het Baken steeds meer gebruikt, door tienerclubs, jeugdverenigingen, vrouwenkringen, catechese en verjaardagen. Het is (al weer) dringen geblazen.
Om de paar jaar wordt het Bakeninterieur aangepakt met verf, saus, bekleding en een nieuwe bar. In 2019 volgt opnieuw een grootse interieurvernieuwing. Al het werk wordt steeds grotendeels verzet door de jongelui zelf.
Het Baken is een belangrijk onderdeel van het open-jeugdwerk, voor en door jongeren. Het woord ‘open’ zegt dat het niet uitmaakt of je bij een kerk bent aangesloten, of niet.
Via onderstaande knop komt u op de website van Christelijke Jongerenbar ’t Baken en krijgt u een indruk van de betekenis die dit meer dan honderd jaar oude gebouw nog altijd speel in het jeugdwerk van de Hervormde Gemeente IJsselmuiden
