Dankzij het vele onderzoekswerk van Thijs Snoeijer, officieel in dienst als organist van 1980 tot 2021, is er veel bekend over het orgel. In 1985 gaf Thijs, ter gelegenheid van de honderdste verjaardag van de plaatsing, een boekje uit over het orgel. Bij de restauratie van 2014-2015 is nog meer informatie aan het licht gekomen en gaf hij opnieuw een boek uit.

Geldinzameling door schoolmeester Ravenshorst

In 1884 richt schoolmeester Ravenshorst een commissie op tot geldinzameling voor de aanschaf van een orgel in de Dorpskerk. Als voorzitter heeft hij zich bijzonder ingezet genoeg geld bij elkaar te krijgen om de financiering van het maar liefst f 1000,- kostende project rond te krijgen.

Adolph Werner Ravenshorst (1847-1912) is sinds 1870 de hoofdmeester van de Openbare School van IJsselmuiden. Het is niet helemaal duidelijk, maar waarschijnlijk is Ravenshorst in maart 1882 verkozen tot Kerkvoogd. Lang heeft hij deze functie niet bekleed, want in december van dat jaar werd hij door de andere Kerkvoogden gekozen tot kerkelijk ontvanger.

Vanaf dat moment is hij de administrateur, de notulist, de correspondent en vaak ook de woordvoerder van het college. Tijdens deze zelfde vergadering wordt hij ook nog eens benoemd als koster. Hij krijgt daarvoor jaarlijks 75 gulden, maar moet daarvan 25 gulden afstaan aan onderkoster Felix (die overigens ook voor al het werk dat bij deze functie hoorde opdraaide.)

Het is aannemelijk dat Ravenshorst, tot de ingebruikname van het orgel, de voorlezer en de voorzanger van de gemeente is. Deze functie is namelijk gekoppeld aan die van de koster. Zijn kwaliteiten zijn ongekend, want hij is ook de eerste vaste organist van de kerk.

De historie van het orgel

Het oorspronkelijke orgel is gebouwd in 1716 voor de Evangelisch Lutherse kerk in Utrecht. Dit gebeurde door de orgelbouwer Matthijs Verhofstadt te Gemert. De geschiedenis van het orgel in IJsselmuiden begint in 1885.

Uit archiefonderzoek is komen vast te staan dat dit orgel in 1880 wordt aangekocht door Zwier van Dijk te Kampen. Na restauratie plaatst van Dijk het orgel in 1885 in de Hervormde kerk te IJsselmuiden, nadat het enige tijd als tijdelijke voorziening gefunctioneerd heeft in de Hervormde kerk te Genemuiden.

Rond de laatste grondige restauratie van 2014-2015, grotendeels gesubsidieerd door de Provincie Overijssel, is veel onderzoek gedaan. De begeleider van het project, Peter van Dijk, heeft daar een flink aandeel in gehad en van zijn hand verschenen enkele artikelen in verschillende orgelbladen.

Zoals gezegd heeft Thijs Snoeijer alles samengevat en beschreven in het boek ‘In ere hersteld, het Verhofstadt-orgel in Utrecht 1716 – 2016 IJsselmuiden’.

Bij de ingebruikname van het gerestaureerde orgel in februari 2016 is tevens een tijdschrift uitgegeven en weggegeven. Deze is samengesteld door Bertil Brink en de grafische vormgeving is van Anne ten Brinke.

Zowel het boek als het tijdschrift zijn hieronder als PDF-bestand te lezen. Voor de liefhebbers is het boek van Thijs Snoeijer ook in gedrukte vorm nog altijd te koop voor € 10,- (exclusief eventuele verzendkosten). U kunt hiervoor contact opnemen met Bertil Brink via het contactformulier.

Zie voor meer informatie over schoolmeester Ravenshorst het artikel ‘Adolph Werner Ravenshorst, hoofdmeester te IJsselmuiden’. Dit artikel van Bertil Brink verscheen in het Historisch Tijdschrift voor de IJsseldelta, jaargang 38, nummer 1, maart 2013. Het volledige artikel is als Pdf-bestand te lezen via onderstaande knop.

Bent u inmiddels ook zo benieuwd geworden hoe dit orgel, oorspronkelijk gebouwd in 1716 en in 1885 herplaatst in de Dorpskerk van IJsselmuiden klinkt? Onderstaande knoppen verwijzen naar twee YouTube-films waarin het orgel wordt bespeeld.

In de eerste film speelt René van der Werf Passamezzo Pavane van Peter Phillips. Omdat dit renaissance-stuk werd geschreven voor het virginaal heeft René speciaal hiervoor een bewerking voor uitvoering op het orgel gemaakt.

In de tweede film wordt Psalm 97 gespeeld door Frank Tanghe.